اول ماه مهر، روز شروع سال تحصیلی برای دانش آموزان در ایران است. در این روز تعداد زیادی از کودکان شور و شوق زیادی برای وارد شدن به مدرسه دارند و به دنبال ماجراجویی های تازه هستند. در مقابل تعدادی از کودکان نیز هستند که استرس زیادی برای این روز دارند و دوست ندارند از والدین خود جدا شوند. پس در اینجا هم والدین و هم معلمان نقش بسزایی برای جذب کودکان به محیط مدرسه را دارند. اگر استرس کودکان کنترل نشود، می تواند منجر به اضطراب و افسردگی شده و اثرات جسمی مضری را به همراه داشته باشد.
در این روزهای پایانی تابستان کمی وقت بگذارید و به کودکان در مورد استرس و چگونگی شناسایی عوامل استرس زا آموزش دهید. به آنها کمک کنید تکنیکهای مختلف مدیریت استرس را کشف کنند تا بتوانند راهکارهایی را پیدا کنند که برایشان مفید است.
از سوی دیگر لازم است از سوی مدرسه و معلمان برنامه هایی برای استقبال از دانش آموزان صورت گیرد. ایجاد این روابط مثبت به کودکان احساس امنیت را منتقل میکند.
در ادامه به بررسی چند تکنیک کاهش استرس روز اول مدرسه می پردازیم.
گیفت خوشامد گویی بهترین روش برای کاهش استرس روز اول مدرسه
مسئولین مدرسه میتوانند برای دانش آموزان بخصوص دانش آموزان کلاس اول که به تازگی وارد محیط مدرسه می شوند و با این فضای جدید آشنایی چندانی ندارند، یک هدیه کوچک مانند مداد فانتزی، مداد رنگی، ماژیک نقاشی یا هر لوازم تحریر کاربردی دیگر به همراه یک پیام دلگرم کننده؛ تهیه کرده و در یک بسته بندی زیبا بعنوان یادگاری از روز اول مدرسه به آنان هدیه دهند.
اختصاص روز اول مدرسه به انجام کارهای هنری
از آنجایی که روزهای اول مدرسه برای تعداد زیادی از کودکان میتواند سخت و دشوار باشد؛ بهتر است روز اول مدرسه به انجام کارهای هنری مانند نقاشی، ساخت کاردستی و رنگ آمیزی روی کاغذ اختصاص یابد.
- خلق اثر هنری مشترک
از دانش آموزان بخواهید با تشکیل گروه های کوچک بر روی کاغذهای بزرگ نقاشی کنند و با ترکیب رنگ ها، رنگ های جدیدی را برای رنگ آمیزی خلق نمایند.
چالش های نقاشی و رنگ آمیزی یک راه عالی برای شروع سال تحصیلی هستند. آنها شامل یادگیری عملی مفاهیم مختلف مانند رنگ شناسی، کار گروهی و ... می شوند.
- بازی گروهی
در اینجا با اجرای نمایشی یک داستان که کودکان از قبل با آن آشنایی دارند بسیار سرگرم کننده خواهد بود.
تکنیک های شاد کردن محیط مدرسه
در این قسمت با چند تکنیک شاد کردن محیط مدرسه آشنا خواهید شد.
- برای آشنایی با دانش آموزان زمان بگذارید
سعی کنید تک تک دانش آموزان خود را بشناسید. این نه تنها به دانش آموزان اجازه می دهد تا در کلاس احساس راحتی کنند، بلکه به معلم کمک می کند تا یک جامعه کلاسی دلسوز ایجاد کند. شناخت دانش آموزان به درک بهتر آنها از یکدیگر کمک می کند.
از هر فرصتی برای استفاده از طنز در کلاس استفاده کنید. چه کسی نمی خواهد بخندد؟ یک داستان خنده دار یا یک تجربه فراموش نشدنی و بامزه از دوران مدرسه خود تعریف کنید. هر موضوعی را که تدریس می کنید، می توانید آن را به موقعیت های دنیای واقعی مرتبط کنید تا دانش آموزان را بهتر درگیر کنید.
قدرت ستایش را دست کم نگیرید. بچه ها دوست دارند به آنها گفته شود که عالی هستند. می تواند به سادگی گفتن "کارت عالی بود!" باشد. به جای برجسته کردن آنچه اشتباه است، برعکس عمل کنید و رفتار خوب را برجسته کنید. دانش آموزان چنین توجهی را می خواهند و برای به دست آوردن آن سخت تلاش خواهند کرد.
- زمانی را برای بازی اختصاص دهید
زمان بازی در رشد کودک مهم است. بازی کردن به رشد ذهنی، اجتماعی و عاطفی آنها کمک می کند. بازی یک خروجی خلاقانه عالی است، به دانش آموزان اجازه می دهد چیزهای مختلفی را امتحان کنند و به آنها یاد می دهد که چگونه با دیگران تعامل کنند. البته برای انجام آن زمان مشخصی وجود دارد و بیش از حد آن خوب نیست.
- به دانش آموزان استراحت بدهید
دانش آموزان زمانی بهتر یاد می گیرند که به آنها فرصت داده شود که در طول روز به ذهنشان استراحت بدهند. هدف، تمرکز مجدد دانش آموزان و جلوگیری از فرسودگی ذهنی است. بعد از هر درس به دانش آموزان مدتی استراحت بدهید؛ حتی یک وقفه 5 دقیقه ای هم خیلی کمک می کند.
شاد کردن محیط مدرسه با بازی ها و مسابقات گروهی
بازی ها روشی سرگرم کننده و تعاملی برای آموزش مهارت های اجتماعی و عاطفی مانند خود مدیریتی به کودکان است که می تواند آنها را برای مقابله با استرس آماده نماید.
- اتاق فرار برای مدیریت استرس
دانش آموزان در بازی های تعاملی و عملی شرکت می کنند که پاسخ استرس و نحوه مدیریت آن را با سازماندهی، انجام تمرینات یوگا و تکیه بر حمایت های اجتماعی و غیره توضیح می دهد.
- مهارت های مقابله ای یکنوع بازی شبیه لوتو
این بازی رایگان به دانش آموزان می آموزد که چگونه خشم را مدیریت کنند و با استرس به شیوه ای سرگرم کننده و تعاملی کنار بیایند.
- رنگ آمیزی، پازل ها و بازی های فکری و بازی با کلمات
تحقیقات نشان می دهد که این نوع فعالیت ها می توانند به افراد کمک کنند تا ذهن خود را آرام نموده و آرامش داشته باشند. ممکن است بخواهید زمانی را در طول روز برای انجام یکی از این فعالیت های آرامش بخش اختصاص دهید. یا می توانید گوشه ای آرام را در نظر بگیرید که دانش آموزان در مواقعی که احساس استرس می کنند در آنجا می توانند روی فعالیت هایی مانند ساخت پازل، رنگ آمیزی و غیره تمرکز کنند.
ایجاد جذابیت در دکور و چیدمان محیط کلاس و مدرسه
همیشه این نکته را در نظر بگیرید که برای ایجاد جذابیت در محیط مدرسه شما نیازی به خرید وسایل گران قیمت ندارید و تنها با چند روش ساده میتوانید تفاوت را ایجاد کنید.
- یک رنگ ثابت یا طرح مشخص برای دیوارهای هر کلاس مشخص کنید.
- کلاس خود را شلوغ نکنید و وسایل اضافی را دور بیندازید.
- میتوانید از میز و صندلی های تاشو استفاده کنید.
- برای کارهای گروهی از میزهای بزرگ مخصوص اینکار استفاده کنید.
- همچنین فضایی را برای انجام کارهای انفرادی اختصاص دهید.
- فضایی آماده کنید تا کارهای هنری دانش آموزان به نمایش گذاشته شود.
راه اندازی طوفان فکری: از تکنیک های شاد کردن محیط مدرسه
طوفان فکری یک استراتژی آموزشی عالی برای ایجاد ایده در یک موضوع خاص است. طوفان فکری به تقویت مهارت های تفکر کمک می کند. وقتی از دانش‌آموزان خواسته می شود به همه عوامل مرتبط با یک مفهوم فکر کنند، واقعاً از آنها خواسته می شود تا مهارت های فکری خود را گسترش دهند.
فرض کنید که موضوع طوفان فکری "آب و هوا" است، دانش آموزان هر چیزی را که به ذهنشان خطور می کند بیان می کنند، که به احتمال زیاد شامل کلماتی مانند باران، گرم، سرد، دما، فصل، معتدل، ابری، طوفان و غیره است.
چند قانون اساسی وجود دارد که باید هنگام اجرای طوفان فکری در کلاس با گروه کوچک یا کل دانش آموزان رعایت کنید:
- هیچ پاسخ اشتباهی وجود ندارد.
- سعی کنید تا حد امکان ایده های بیشتری به دست آورید.
- تمام ایده ها را ثبت کنید.
- ارزیابی خود را در مورد هر ایده ارائه شده بیان نکنید.
این روش باعث ارتباط و تعامل بیشتر میان دانش آموزان می شود تا با شنیدن نظرات یکدیگر به یک تفکر واحد و نتیجه گیری درست برسند و مفهوم همفکری و مشورت را بهتر درک نمایند.
شاد کردن محیط مدرسه با جشن گرفتن موفقیت ها
جشن گرفتن دستاوردهای فردی و گروهی می تواند باعث افزایش شادی در کلاس شما شود. مطالعات نشان می دهد که پاداش و به رسمیت شناختن می تواند کمک زیادی به افزایش اعتماد به نفس و روحیه افراد کند. هنگامی که به اهداف خود می رسیم، مغز ما پیام هایی را به بدن ما می فرستد تا بگوید: "آفرین به شما!"
با این کار ما انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین (ماده شیمیایی شاد) و دوپامین (ماده شیمیایی انگیزشی و پاداش) را آزاد می کنیم که به دانش آموز کمک می کند احساس خوبی داشته باشد. سطح دوپامین و سروتونین در بدن نقش مهم در سلامت کلی، هضم و خواب ما دارد. هر چه سروتونین و دوپامین بیشتر باشد، ما بیشتر خوشحال می شویم. حتی توجه به اشتباهات می تواند با طنزی ظریف همراه باشد تا دانش آموز با ذهنی باز متوجه اشتباهات شده و راه حل صحیح را جایگزین نماید.
بطور کلی تکنیک کاهش استرس مدرسه با شاد کردن محیط مدرسه با توجه کامل به چند عامل صورت می گیرد:
- دانش آموزان خود را بشناسید.
- دید مثبت داشته باشید و دلگرم کننده رفتار کنید.
- از طریق بازی و خنده آموزش دهید.
- فرصت هایی را برای دانش آموزان فراهم کنید تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
- مثبت و پرانرژی باشید.
- فعالیت ها و بازی های گروهی را جدی بگیرید
- در حین بازی و انجام فعالیت به کودکان مسئولیت بدهید.
- با والدین ارتباط برقرار کنید.
- یادگیری را سرگرم کننده کنید.
- آموزش مهارت های اجتماعی و عاطفی را فراموش نکنید.
کلام آخر:
ایجاد یک محیط شاد آموزشی یک هدف مشترک برای بسیاری از معلمان است. سرگرمی، شوخ طبعی و زمان بازی را مشخص کنید و در عین حال اطمینان حاصل کنید که یادگیری متمرکز نیز انجام می شود. اطمینان حاصل کنید که دانش‌آموزان احساس امنیت، ارزش و موفقیت تجربه می کنند و هر یک از آنها با اهداف قابل دستیابی به چالش کشیده می شوند. معلمانی که می توانند به تعادل کامل بین سرگرمی و سخت کوشی دست یابند، نه تنها در مورد نمرات، نتایج بهتری کسب می کنند، بلکه دانش آموزان شادتری را نیز تحت مراقبت خود خواهند داشت. معلمان شاد و مثبت دنیا را تغییر می دهند!