به عنوان والدین یک کودک، ممکن است در مورد علاقه فرزندتان به خواندن یا لذت بردن از کتاب، سیگنال های متفاوتی دریافت کنید. شاید احساس می کنید که آنها به اندازه کافی مطالعه نمی کنند یا در خواندن تردید دارند، اما وقتی کتابی را که کاملاً مناسب برای آن ها است را پیدا کنید، میتوانید انگیزه لازم برای کتابخوانی را در آن ها بیدار نمایید.
تشویق کودکان به خواندن کتاب با گام های ساده ای آغاز می شود، مانند الگوسازی عادات خوب مطالعه برای فرزندتان و ایجاد گفتگو درباره کتاب های خوانده شده توسط اعضاء خانواده.
یکی از راه های تشویق به کتابخوانی برای خوانندگان جوان تر آن است که کتاب هایی از ژانرهای مختلف را مقابل چشم در قفسه های کتابخانه خانوادگی قرار دهید تا دسترسی آسانی داشته باشند و بتوانند در یک نگاه طیف وسیعی از موضوعاتی را که می توان درباره شان مطالعه کرد، مشاهده کنند. کودکانی که توجه آنها توسط تصاویر و رنگ ها جلب می شود، ممکن است جذب تصاویر روی جلد کتاب شوند و نسبت به مطالب داخل کتاب کنجکاو شده و همین موضوع باعث ایجاد انگیزه برای کتابخوانی در کودکان شود.
چرا کودکان باید کتاب بخوانند؟
خواندن مهارتی است که همه کودکان لازم است یاد بگیرند. این کار به رشد تخیل کودک کمک می کند و به آنها امکان می دهد دایره لغات و مهارت های ارتباطی خود را گسترش دهند. علاوه بر این، به درک جهان و یادگیری در مورد فرهنگ ها و اقوام مختلف کمک می کند. خواندن، یک مهارت اساسی برای موفقیت در مدرسه و متمایز شدن از بقیه است. در نتیجه، بسیار مهم است که والدین فرزندان خود را به خواندن تشویق کنند. بکارگیری شیوه های خلاق کتابخوانی می تواند به تقویت عشق به مطالعه در کودکان کمک نماید؛ مانند دسترسی آسان آنها به کتاب، بردن آنها به کتابخانه یا خواندن با صدای بلند به همراه حرکات نمایشی. با انجام این مراحل، والدین می توانند به فرزندان خود عشق به کتاب را هدیه دهند و اطمینان حاصل کنند که آنها راهنمای مورد نیاز برای پیشرفت را در اختیار دارند.
مطالعه بیشتر: لیست کتاب های خوب برای هدیه دادن
نقش والدین در ایجاد انگیزه برای کتابخوانی در کودکان
گاهی اوقات علاقه مند کردن کودک به خواندن می تواند مشکل باشد، اما توجه به روش هایی که ممکن است همیشه به آن فکر نکنیم بسیار مهم است. خواندن و قصه گویی برای حفظ هویت فرهنگی، رشد مغزهای سالم و پرورش کنجکاوی در کودکان حیاتی است.
- الگوی رفتاری خوب برای کودکانتان باشید. یکی از راه های ایجاد انگیزه برای کتابخوانی در کودکان این است که شما قبل از فرزندانتان پیش قدم برای مطالعه و کتابخوانی باشید. با اینکار آنها شما را در حال مطالعه می بینند و دقیقا مطابق شما عمل میکنند.
- می توانید به کتابخانه های عمومی بروید. برخی از کتابخانه ها برنامه های خواندن با بازی و جوایز دارند تا کودکان را در زمان فراغت به درستی سرگرم نمایند.
- آنچه می خوانند را بخوانید. با پیگیری مطالبی که کودکان می خوانند، علایق آنها را دنبال کنید. این روند باعث ایجاد رابطه ای لذت بخش همراه با گفتگو میان والدین و کودک می شود.
- فعالیت هایی مانند امانت گرفتن کتاب از یک دوست را امتحان کنید.
- بچه ها را محدود به علایق خودشان نکنید و بگذارید تا هر نوع کتابی متناسب با سنشان را بخوانند.
- یک گوشه دنج و راحت برای مطالعه انتخاب کنید و تمام وسایل مورد نیاز برای آسایش کودک را فراهم کنید.
- یکی دیگر از راه های تشویق به کتابخوانی، ایجاد فضایی گروهی با هم سن و سال های خودشان است. کودکان می توانند درباره یک کتاب، شخصیت های مورد علاقه شان یا اینکه چگونه فکر می کنند و یا اینکه کتاب می توانست متفاوت تر به پایان برسد؛ صحبت کنند.
- کتاب ها را در اطراف خود نگه دارید. اگر همیشه کتابی در دسترس باشد، کودکان احتمالاً یکی را بر می دارند و می خوانند، حتی برای چند دقیقه.
- کتاب را همیشه همراه خود داشته باشید. در زمان منتظر شدن برای نوبت دکتر به جای استفاده از گوشی یا تبلت، کتاب بخوانید.
- به یکدیگر کتاب هدیه دهید. در هنگام برگزاری جشن تولد یا هدیه سال نو به یکدیگر کتاب هدیه دهید. همچنین با نوشتن پیامی داخل کتاب، آن هدیه را شخصی سازی کنید. فرزند شما می تواند کتاب و پیام نوشته شده در آن را تا سالیان سال به عنوان خاطره ای زیبا نگهداری نماید.
تشویق کودکان به کتاب خواندن با جان بخشیدن به کتاب
عوامل زیادی باعث می شود که کتابخوانی در خانه یا مدرسه به فعالیتی محبوب تبدیل شود. داستان، تصاویر و شخصیت ها همه مهم هستند. همچنین نقش شما در خواندن کتاب نیز عامل مهمی است.
بطور مثال با بحث در مورد تصاویر روی جلد کتاب، علاقه دنبال نمودن داستان را در کودک ایجاد کنید. قبل از باز کردن کتاب، عنوان کتاب را بخوانید. اگر فرزندانتان شروع به خواندن کرده اند، از آنها بخواهید در خواندن عنوان کتاب به شما کمک کنند. به شخصیت ها اشاره کنید. اشیاء را شمرده و به دنبال رنگ ها باشید. از کودکان بپرسید که فکر می کنند معنی عنوان چیست؟ به تصویر روی جلد کتاب نگاه کنید. در تصویر چه اتفاقی می افتد؟ آیا فکر می کنید این تصویر چیزی در مورد داستان به شما می گوید؟ ممکن است!
حتی می توانید کودکان به را به ساخت شخصیت داستانی محبوبشان تشویق نمایید و در این راه به آنها کمک کنید. برای مثال کتاب ماهی سیاه کوچولو یک داستان هیجان انگیز و پند آموز برای کودکان بشمار می رود. ماهی سیاه کوچولو داستان علاقه زیادی به سفر کردن و شناخت دنیای پیرامون خود را دارد. این داستان بسیار هوشمندانه و خلاقانه نگارش شده است.
پس از خواندن این داستان پر کشش می توان کودکان را به ساخت کاردستی شخصیت ماهی کوچولو تشویق کرد. در ادامه ایده ای برای ساخت کاردستی ماهی پیشنهاد می کنیم:
- ساخت کاردستی ماهی با استفاده از بشقاب یکبار مصرف
استفاده از بشقاب های یکبار مصرف عمدتاً در انواع کاردستی کودکانه رایج هستند. از این بشقاب ها بعنوان بدن ماهی استفاده می شود که با کمک رنگ گواش یا اکریلیک می توان آنها را رنگ آمیزی کرد؛ سپس برای باله های ماهی می توان از برش کاغذ رنگی استفاده کرد و با کمک چسب مایع آن را به بشقاب متصل نمود. برای چشمها نیز میتوان از دکمه استفاده کرد.
از دیگر داستان های محبوب در ادبیات کودکان می توان به داستان بز بز قندی (شنگول و منگول) اشاره کرد. داستان بزغاله ای باهوش که برخلاف خواهر و برادرش به حرف مادر خود گوش می دهد. پس از خواند داستان با کودک می توان کودک را با ابزارهایی که در اختیار دارد به ساخت کاردستی گوسفند تشویق کرد. اگر تمایل دارید این کاردستی زیبا را درست کنید با ما همراه شوید:
- ساخت کاردستی گوسفند با استفاده از پنبه
مقداری پنبه را بر دارید و به شکل یک توپ آن را گلوله کنید. چند عدد از این گلوله های پنبه را در کنار یکدیگر به شکل یک دایره یا بیضی بر روی مقوا بچسبانید. حالا با استفاده از یک قیچی اطراف آن را برش دهید. برای سر و دست و پا گوسفند با استفاده از مقوای رنگی یک شکل بیضی و 4 شکل استوانه را برش دهید. برای چشم گوسفند می توانید از دکمه استفاده کنید.
مطالعه بیشتر: ساخت کاردستی با کاغذ رنگی
بازی و نمایش عروسکی با شخصیت های داستانی؛ شیوه خلاق کتابخوانی
بازی عروسکی یک راه سرگرم کننده برای کودک شما برای کشف احساسات قوی و یادگیری راه های خوب برای مدیریت آنها است. درک و صحبت کردن در مورد احساسات قوی مانند ناامیدی و حسادت برای کودک شما دشوار است. کاوش و بیان این احساسات قوی از طریق شخصیت یک عروسک می تواند به کودک شما کمک کند تا یاد بگیرد که چگونه احساسات را مدیریت کند. بازی عروسکی می تواند یک فعالیت خلاقانه سرگرم کننده نیز باشد، زمانی که شما و فرزندتان عروسک خود را می سازید و به عروسک های جان میبخشید. تحقیقات نشان میدهد که کودکان بطور کلی با عروسک ها بسیار بیشتر از انسان ها هیجان زده می شوند.
شما می توانید از هر عروسک یا اسباب بازی نرم برای فعالیت عروسک گردانی استفاده کنید. حتی می توانید خودتان آنها را درست کنید.
این ایده ها را برای ساختن عروسک های خود امتحان کنید:
از یک جوراب قدیمی، جوراب ساق بلند یا چوب پارویی یک عروسک درست کنید. مثلاً برای چشم از دکمه و برای مو از کاموا استفاده نمایید. حتی با کمک ماژیک نقاشی می توانید جوراب سفید قدیمی خود را نقاشی کنید.
کیسه های کاغذی یا پاکت هایی را که می توانند روی دست شما یا دست فرزندتان قرار بگیرند تزئین کنید. کودک شما می تواند صورت عروسک ها را بکشد، یا می توانید صورت ها را از مجلات جدا کنید تا کودکتان با کمک چسب آن را بچسباند. برای احساسات مختلف مانند شادی، عصبانیت، ناامیدی و حسادت عروسک های مختلف بسازید.
تقویت عادت کتاب خواندن در کودکان قبل از خواب
خواندن بخش مهمی از یادگیری و کاوش است. خواندن برای اوقات فراغت به عنوان یک عادت می تواند به حافظه، مهارت های ارتباطی، گفتار، خلاقیت، حل مسئله و موارد دیگر کمک کند. در حالی که مطالعه در روز تمرین خوبی است که بسیاری از افراد دارند، مطالعه در شب نیز می تواند به همان اندازه مفید باشد.
برای مطالعه در شب نیاز به یک منبع نور کافی است که در عین روشنایی چشم را اذیت نکند. برای این منظور خرید چراغ مطالعه و قرار دادن آن در کنار تخت مناسب است. خواندن تعدادی از داستان ها ممکن است در چند شب متوالی انجام شود. بنابراین لازم است که نشانه گذار کتاب (بوک مارک) داشته باشید تا صفحات کتاب را علامتگذاری نمایید.
مطالعه بیشتر: درست کردن بوک مارک
کلام آخر اینکه راه های علاقه مند کردن کودکان به مطالعه بسیار متنوع است. والدین و آموزگاران لازم است با هوشمندی مطابق با روحیات کودک یک یا چند مورد از این راهکارها را امتحان نمایند؛ چرا که برخی کودکان به نمایش و برخی دیگر به ساخت کاردستی، برخی به نقاشی و رنگ آمیزی و ... علاقه مند هستند.