پاستل از محبوب ترین ابزارهای نقاشی، دارای رنگ های زنده و روشن و ساختاری نرم است. این ابزار شباهت زیادی به مداد رنگی دارد، اما با تفاوتهایی. پاستلها از پودر رنگی تشکیل شدهاند که با فشار کم به سطح کاغذ کشیده میشوند. این پودرها از مواد مختلفی مانند گچ، سنگآهک و پیگمنتهای رنگی تشکیل شدهاند.چیزی که پاستل را منحصربفرد می کند این است که پاستل همانند رنگ روغن، آبرنگ و آکریلیک قابلیت ترکیب کردن رنگ را ندارد. یک هنرمند باید رنگ و ارزش خاصی را که می خواهد انتخاب کند یا با تکنیکی ظریف و خاص به گونه ای رنگ پاستل ها را کنار هم قرار دهد که در چشم بیننده جلوه ای از رنگ ترکیبی بنظر برسد.هنرمندان از پاستلها برای ایجاد نقاشیها، طرحها و آثار هنری با رنگهای زنده و جذاب استفاده میکنند. این ابزار به دلیل امکان ایجاد اثرهای زیبا و طبیعی در طراحیها، در حوزه هنر محبوبیت دارد.
در گذشته پاستل در کنار دیگر ابزارهای نقاشی استفاده می شد اما امروزه به عنوان یک تکنیک مستقل استفاده می شود. کار با پاستل نقاشی نیازی به ابزار جانبی مانند یک حلال یا قلم مو ندارد؛ از این رو ابزار مورد علاقه بسیاری از هنرمندان و علاقمندان به نقاشی است.
با بیانی ساده می توان در پاسخ سوال پاستل چیست این تعریف را بیان نمود که پاستل یک ابزار هنری برای نقاشی و رنگ آمیزی است که از رنگدانه و اتصال دهنده ساخته شده است و سختی و نرم بودن پاستل به میزان اتصال دهنده ها یا به همان مواد چسب مانند بستگی دارد. در پاستل های نرم میزان اتصال دهنده ها کمتر از رنگدانه ها است. امروزه با وجود پیشرفت علم و فناوری رنگ های بسیار متنوعی در بازار جهانی لوازم هنری موجود است که نه تنها افراد حرفه ای، بلکه کودکان هم میتوانند از این محصولات رنگارنگ و هیجان انگیز استفاده نمایند. تفاوت پاستل و مداد شمعی از یکدیگر ممکن است کمی گیج کننده باشد. اما اولین فرق پاستل و مداد شمعی در قسمت اتصال دهنده ها است! مداد شمعی از موم و پاستل های روغنی از روغن و موم ساخته شده است. علاوه بر این موارد تفاوت قابل ملاحظه ای بین عملکرد این دو ابزار وجود دارد. در هنگام استفاده از مداد شمعی شما نیاز به فشار قابل ملاحظه ای دارید تا سطح مورد نظرتان را رنگ آمیزی کنید اما برای پاستل های روغنی نیازی به فشار دست نیست. به طور معمول برای کشیدن جزئیات نقاشی از مداد شمعی استفاده می شود. اما شاید ویژگی منحصربفرد پاستل استفاده از آن بر روی بیشتر سطوح اعم از کاغذ، تخته، بوم، شیشه، فلز و سنگ است. اما از مداد شمعی تنها میتوان بر روی کاغذ استفاده کرد. در ادامه این مقاله با انواع پاستل و مزایا و معایب آن آشنا خواهید شد.
پاستل چیست؟
پاستل ها نوعی ابزار نقاشی هستند که نیازی به قلم مو، پالت و یا حلال ندارند. در حال حاضر انواع مختلفی از پاستل در بازار موجود است که به دو گروه پاستل گچی و پاستل روغنی طبقه بندی می شود. تفاوت بین این نوع پاستل به میزان رنگدانه ها و اتصال دهنده های آنها برمیگردد. در پاستل روغنی میزان چسب و رنگدانه بیشتر است. پاستل روغنی برای ایجاد جلوه های ویژه و سه بعدی در نقاشی عالی هستند، اما اتصال دهنده موم به این معنی است که آنها با انواع دیگر پاستل سازگار نیستند. پاستل روغنی قابلیت همپوشانی رنگ را دارد و بهتر است بر روی کاغذ کمی بافت دار استفاده شود. پاستل روغنی برای دو گروه مبتدی و حرفه ای تولید می شود. اما پاستل گچی از رنگدانه خالص تهیه نمی شود بلکه با ترکیب رنگ های آهکی محصول نهایی ساخته می شود. یکی از ویژگی های پاستل گچی این است که امکان همپوشانی و ترکیب رنگ را ندارد و با توجه به ساختار گچی آن در هنگام استفاده کمی گرده از خود به جای می گذارد.
مزایای استفاده از پاستل
دلایل زیادی برای استفاده از پاستل وجود دارد که کار با این ابزار به خصوص را جذاب می کند و به شما این امکان را میدهد تا یک اثر خارق العاده ای را به تصویر بکشید. یکی از مزایای استفاده از پاستل این است که شما در هنگام کار نیازی به ابزار به خصوص ندارید و با ترکیبی از رنگ ها میتوانید به یک نتیجه لذت بخش برسید. همچنین با استفاده از پاستل، نقاشی شما یک بافت نرم و یا مخملی مانند خواهد داشت. اما معایب کار با پاستل گچی به این واقعیت مربوط می شود که ذرات پاستل هرگز به طور ثابت در یک جا قرار نمی گیرند و به طور مرتب در هوا به صورت گرد و غبار شناور هستند پس در طولانی مدت ممکن است باعث آسیب به مجاری تنفسی شوند بنابراین بهتر است در هنگام کار با پاستل گچی از ماسک و یا تهویه مناسب استفاده نمایید. برای جلوگیری از شناور شدن ذرات در هوا میتوان از اسپری فیکساتور استفاده کرد تا رنگ به طور ثابت بر روی صفحه باقی بماند. اما استفاده از مواد ثابت کننده باید به میزان کم استفاده شود چرا که اکثر این مواد سمی هستند و برای سلامتی ضرر دارند.
انواع پاستل
فروش پاستل در بازار جهانی ابزار و لوازم هنری به دو شکل صورت می گیرد. بطور کلی شرکت های تولید کننده پاستل دو نوع پاستل تولید می کنند:
- پاستل روغنی چیست؟
پاستل از ترکیب رنگدانه های پودری خالص و نوعی چسب و موم یا Wax تولید می شود که در پاستل روغنی میزان چسب و رنگدانه بیشتر است. پاستل روغنی برای ایجاد جلوه های ویژه در نقاشی عالی است، اما اتصال دهنده موم آنها به این معنی است که آنها با انواع دیگر پاستل سازگار نیستند. پاستل روغنی قابلیت همپوشانی و ترکیب رنگ را دارد و بهتر است بر روی کاغذ معمولی و بافت دار قابلیت استفاده را دارد. پاستل روغنی برای دو گروه مبتدی و حرفه ای تولید می شود.
پاستل روغنی حرفه ای با توجه به اثرگذاری ضخیم آن هرگز با گذشت زمان ترک نمی خورد، زر یا تیره نمی شود. وقتی به درستی قاب گرفته و به طور ایمن آویزان شود ذرات برای قرن ها در جای خود ثابت خواهند ماند.
اگر بافت و تنوع رنگی رنگ های روغنی را دوست دارید و از بوی آن اذیت نمی شوید شما عاشق پاستل های روغنی هستید. این بو به دلیل موادی است که در تولید پاستل استفاده می شود و ممکن است برای برخی خوشایند نباشد. پاستل های روغنی به صورت استوانه ای هستند و از موادی همچون موم و روغن ساخته شده اند. پاستل های روغنی مانند پاستل های نرم به راحتی نمی شکنند؛ همچنین گرد و غباری در هوا ایجاد نمی کنند. این مدل پاستل همچنین پایدارتر از پاستل های نرم هستند و نیازی به ثابت کننده ندارند و بطور کامل خشک نمی شوند. پاستل های روغنی در ترکیب با دیگر پاستل ها سازگار نیستند. این بدان معناست که استفاده از پاستل های روغنی برای جزئیات می تواند تا حدودی دشوار باشد اما خرید پاستل روغنی معمولاً برای کار بر روی سطوح بزرگ و یا رنگ آمیزی یک سطح بزرگ پیشنهاد می شود.
- پاستل گچی چیست؟
پاستل گچی از رنگدانه خالص تهیه نمی شود بلکه با ترکیب رنگ های آهکی محصول نهایی ساخته می شود. یکی از معایب خرید پاستل گچی این است که امکان همپوشانی و ترکیب رنگ را ندارد و با توجه به ساختار گچی آن در هنگام استفاده کمی گرده از خود به جای می گذارد. همچنین بهتر است برای کار با این ابزار از کاغذ بافت دار استفاده شود. برخی هنرمندان با استفاده از قلم مو و آب جلوه ای آبرنگی را با پاستل گچی خلق می نمایند. لیست قیمت پاستل گچی در ادامه قابل مشاهده است.
-پاستل سخت Hard paste
پاستل های سخت از همان ترکیب پاستل های نرم ساخته شده اند با این تفاوت که از چسب بیشتر و رنگدانه کمتری در ترکیب آن ها استفاده شده است. این به این معنا است که اثرگذاری ملایم تری دارند اما در مقابل به راحتی نمی شکنند و خرد نمی شوند. پاستل های سخت از آنجاییکه بسیار پایدار هستند برای تکنیک های طراحی کاملاً مناسب اند. آنها در قالب استوانه ای تولید می شوند که با چاقو و یا کاتر به راحتی تیز می شوند و خطوط ظریف را ایجاد می کنند. شما میتوانید از پاستل های سخت برای یک طراحی کامل استفاده کنید. اما به طور کلی پیشکسوتان معمولاً از ترکیب پاستل های سخت و نرم با هم استفاده می کنند. طیف رنگی پاستل های سخت به نسبت پاستل های نرم، بسیار کمتر است اما با این حال طیف رنگی گسترده ای از این نوع پاستل موجود است. بهتر است کسانی که قصد شروع کار با پاستل را دارند، در ابتدا از پاستل های نرم استفاده کنند و با مرور زمان و پیشرفت در کار پاستل سخت را جایگزین نمایند.
-پاستل سخت Hard pasteپاستل نرم soft pastel
پاستل های نرم نوعی از شکل سنتی پاستل هستند که بیشترین مورد استفاده را در بین هنرمندان و یا نقاشان دارند. این مدل از پاستل دارای غلظت بسیار بالایی از رنگدانه است که با میزان حداقل اتصال دهنده در کنار هم قرار گرفته اند. پس در نتیجه به راحتی میتوان بافت پاستل را از هم جدا کرد. حالت شکننده بودن و بافت آنها کاملاً برای ترکیب، لایه بندی و ایجاد جلوه های نقاشی مناسب است. همچنین میتوانید برای ایجاد خطوط ظریف در کناره و یا لبه کار از پاستل های نرم استفاده کنید. بیشتر هنرمندان از پاستل های سخت یا مداد پاستلی برای کارهای دقیق و طرح های اولیه استفاده می کنند. پاستل های نرم در حال حاضر در طیف گسترده ای از رنگ که شامل بیش از 500 رنگ متنوع است تولید می شوند.
-پاستل سخت Hard pasteمداد پاستلی Pastel Pencils
اگر به دنبال ایجاد آثار هنری دقیق و کنترل شده با پاستل هستید، استفاده از مداد پاستلی یک انتخاب درست است. شکل این مدل همانند یک مداد معمولی است که درون چوب یک مغزی پاستل استوانه ای قرار گرفته است. مداد پاستلی به اندازه کافی همه کاره است که بتوان از آن به تنهایی هم استفاده نمود. اما تعدادی از هنرمندان از آنها در ترکیب با پاستل های دیگر به جزء پاستل روغنی استفاده می کنند. برای ایجاد جزئیات دقیق می توانید آنها را تا حدی تیز نمایید و یا برای ایجاد تصاویر مه آلود و نرم، بدون تیز کردن از آنها استفاده کنید. اما به این نکته توجه داشته باشید که استفاده همزمان مدادهای گرافیکی با مداد پاستلی به دلیل عدم سازگاری امکان پذیر نیست. از این نوع پاستل تا کنون 60 طیف رنگی تولید شده است که میتوانید آن را در بازار لوازم هنری تهیه نمایید.
-پاستل سخت Hard pasteپن پاستل Pan pastel
این مجموعه در واقع در گروه پاستل های نرم قرار می گیرد و به جای اینکه به صورت مداد تولید شوند در قالب های دایره ای شکل همانند آبرنگ قرار گرفته اند. همچنین در این مدل میزان غلظت رنگدانه ها به نسبت اتصال دهنده ها بسیار بیشتر است. این مدل بسته بندی به شما این امکان را میدهد تا به راحتی بتوانید پاستل های مورد نظرتان را جابه جا کنید. پن پاستل قالب جدیدی است که در میان نقاشان طرفداران زیادی پیدا کرده است. چرا که به راحتی میتوانند آن را جا به جا کرده و با ابزارهای مختلف از آن استفاده کنند. پن پاستل رنگ بسیار محبوبی است که به راحتی ترکیب می شود و در مقابل به راحتی از روی سطوح پاک می شود. همچنین در هنگام استفاده گرد و غبار کمتری نسبت به پاستل های نرم از خود بر جای میگذارد.
نکات مهم در انتخاب پاستل
برای خرید پاستل شما باید با توجه به تکنیک هنری خود و ویژگی های هر کدام از انواع پاستل گزینه مورد نظر خود را انتخاب نمایید.
اگر تکنیک شما دارای جزئیات ظریف است پاستل روغنی انتخاب مناسبی نیست! همینطور برای نقاشی بر روی سطوح بزرگ پاستل گچی قابلیت پرداخت زمینه و پس از آن رسم جزئیات را به خوبی دارد. در اینجا می توان مثال نقاشی پرتره را مطرح کرد که پاستل گچی یک انتخاب ایده آل برای نقاشی پرتره است.
شما می توانید پاستل را به صورت تکی یا مجموعه ای خریداری نمایید. به عنوان یک قاعده کلی پاستل برای افراد مبتدی و حرفه ای تولید می شود. اگر به تازگی کار با پاستل را شروع کرده اید ساده ترین راه انتخاب یک مجموعه کوچک از پاستل است تا این تکنیک را تمرین و تجربه نمایید. بعد از آن می توانید از طیف بزرگی از رنگ های پاستل که دارای جلوه های خیر کننده و باور نکردنی هستند را خریداری نمایید و بصورت حرفه ای این تکنیک را ادامه دهید.
یکی از مواردی که به جلوه بیشتر نقاشی با پاستل رنگی کمک می کند انتخاب کاغذ مناسب برای نقاشی است. کاغذهای بافت دار آبرنگی 200 تا 220 گرم سطوح متداول و بسیار عالی برای اجرای تکنیک پاستل هستند. پاستل نیازمند سطحی است که به آن بچسبد پس کاغذهای بدون بافت و براق برای اجرای این تکنیک مناسب نیستند.
فرق مداد شمعی و پاستل چیست؟
آیا پاستل با مداد شمعی متفاوت است؟ آیا میتوان از آن ها به یک شکل استفاده کرد؟ این سوالی است که ذهن بیشتر افراد را به خود درگیر کرده. اما چندین تفاوت بین پاستل و مداد شمعی وجود دارد. این موارد شامل: ماده ساخته شده، طریقه ذوب شدن، سمی بودن یا نبودن و قیمت آنهاست. برخی از انواع پاستل روغنی میتوانند حاوی رنگدانه های سمی باشند که البته این مسئله در پاستل های روغنی تولید شده برای کودکان بر طرف شده و از مواد غیر سمی در تولید آن استفاده می شود. اما به طور کلی تفاوت پاستل و مداد شمعی مواردی است که در ادامه به آن اشاره می شود:
- پاستل دارای کیفیت بهتری نسبت به مداد شمعی است و شامل طیف گسترده تری از رنگ نیز می شود.
- مداد شمعی بسیار سخت تر از پاستل است و به همین دلیل خاصیت ترکیب پذیری کمتری دارد.
- شما میتوانید در زمان کار پاستل را بصورت لایه به لایه استفاده نمایید و این به دلیل خاصیت همپوشانی این ابزار است اما این امکان در کار با مداد شمعی وجود ندارد.
- در هنگام کار با پاستل گچی و نرم ممکن است در اثر استفاده گرده رنگ شما را اذیت کند اما در هنگام کار با مداد شمعی این مسئله وجود ندارد.
- مداد شمعی هنگام استفاده بر روی کاغذ انعطاف پذیری کمتری دارد اما پاستل به این شکل نیست و دارای انعطاف پذیری بالایی بر روی اکثر سطوح است.
- بطور معمول هزینه خرید پاستل بیشتر از مداد شمعی است.
قیمت پاستل
قیمت پاستل روغنی و گچی به چند عامل ارتباط مستقیم دارد. روغنی یا گچی بودن پاستل آن یکی از عوامل تأثیرگذار بر قیمت آن است. همینطور استفاده از رنگدانه طبیعی یا شیمیایی و مصنوعی نیز بر تعیین قیمت پاستل مؤثر است. به عنوان یک اصل کلی پاستل نیز به عنوان یک ابزار هنری برای دو گروه مبتدی و حرفه ای عرضه می شود که پاستل مناسب گروه مبتدی ارزان تر از نوع دوم است.
در خرید اینترنتی پاستل از فروشگاه دفتر دستک شما امکان مقایسه و بررسی انواع پاستل روغنی و پاستل گچی در بسته بندی های متنوع با تنوع قیمت را خواهید داشت و می توانید با توجه به نیاز خود و میزان تسلط خود به این ابزار هنری یکی از موارد را انتخای و خریداری نمایید. همچنین از این موضوع مطمئن باشید که چه در سطح مبتدی و چه در سطح حرفه ای محصولاتی با کیفیت و فاقد رنگ های سمی عرضه شده است.
خرید اینترنتی پاستل با برندهای متنوع از دفتردستک
در فروشگاه دفتردستک امکان خرید آنلاین پاستل از برندهای نامدار در زمینه تولید انواع لوازم هنری وجود دارد. انواع پاستل روغنی و پاستل گچی با بسته بندی های متنوع از برندهای استابیلو (Stabilo)، استدلر (Steadtler)، فابرکاستل (Faber-Castell) و محصولات پریمو (Primo) و همچنین برندهای ساخت و تولید ایران مانند آرت لاین (Artline) و محصولات آریا (Arya) ارائه شده است که همگی آنها دارای ضمانت اصالت و سلامت فیزیکی هستند که مناسب دو گروه مبتدی و حرفه ای هستند.